Öksürük Hangi Hastalıkların Habercisi?
Öksürük, nefes yollarındaki sinir uçlarının uyarılmasıyla ortaya çıkan ve akciğerlerdeki havanın solunum organlarını kasarak ve zorlayarak dışarı çıkması şeklinde tanımlanan bir reflekstir.
Arada sırada yaşanan, devamlılığı olmayan öksürükler, nefes yollarında rahatsızlık yaratan maddeleri dışarı attıkları için sağlıklı bir eylem olarak bile değerlendirilebilir. Bir anlamda öksürük, yabancı uyaranlara karşı vücudun geliştirdiği bir savunma mekanizmasıdır. Ancak öksürüğün artması, uzun süre devam etmesi veya balgamla birlikte görülmesi durumunda bu, altında yatan bir hastalığın belirtisi olabilir ve doktora başvurulması gereklidir. Üç haftadan kısa süren öksürükler akut öksürükler olarak tanımlanır ve genellikle soğuk algınlığı, grip gibi hastalıklarla ilişkilidir. Üç haftadan uzun süren öksürük ise kronik öksürük olarak adlandırılır ve ciddi bir sağlık sorununun habercisi olabilir.
Öksürüğün Süresi ve Takibi
Öksürüğün süresi, gelişimi ve sıklığı dikkatle takip edilmelidir. Öksürük, tek bir hastalığın değil, birçok farklı hastalığın belirtisi olabilir. Anfizem, atelektazi, viral enfeksiyonlar, alerjik hastalıklar, astım ve konjestif kalp yetmezliği bu hastalıklardan sadece birkaçıdır.
En Sık Karşılaşılan Öksürük Tipleri ve Görüldükleri Hastalıklar
- Alerjik Burun Akıntısı ile Görülen Öksürük; Akut öksürük olarak da geçen bu basit öksürük tipi, alerjik reaksiyonlara sebep olan sigara dumanı, egzoz gazı, ev işlerinde kullanılan temizlik ürünlerinin gazları, parfüm ve deodorant gibi ürünler ve tozlu ortamlar nedeniyle ortaya çıkar. Öksürük, bu tür ortamlardan uzaklaşıldığında kesilir ve alerjik ortama yeniden maruz kalmadıkça tekrar ortaya çıkmaz.
- Yemek Borusu Hastalıklarına Bağlı Olarak Gelişen Öksürük; Yemek yerken ya da yemek sonrasında ortaya çıkan, yutma refleksinin iyi çalışmadığı durumlarda görülen öksürük tipidir. Bu tür öksürük, sıklıkla yaşlılarda ve yenidoğanlarda yemek borusu ile soluk borusu arasında geçiş bozukluğundan kaynaklanır. Anlık gelişebileceği gibi, sürekli tekrarlanırsa doktor kontrolü ile yemek ve soluk borularında anomali aranmalıdır. Beyin fonksiyonunda bozulma olanlarda da benzer şekilde yemek borusu ile soluk borusu arasında anomali gelişebilir ve yaş ilerledikçe veya beyin fonksiyonunda bozulma devam ettikçe anomali artar. Yemekten sonra ortaya çıkan öksürükler ise reflü, mide fıtığı veya yemek borusunda cepleşme gibi hastalıkları düşündürebilir. Reflü öksürüğünde, gece yatarken başı yukarıda tutarak uyumak, mide asidinin soluk borusuna ilerlemesini engelleyerek öksürüğü azaltabilir.
- Akciğer Tüberkülozu; Beş haftadan uzun süren kronik kuru öksürük bu hastalığın belirtisidir. Kuru öksürük, yaklaşık üç hafta sonra balgamlı hale gelir ve zamanla balgamla birlikte kan da görülebilir. Öksürükle birlikte göğüste ve sırtta ağrı, nefes darlığı ve ses kısıklığı da gözlenebilir. Yakınmalar hafif başlar ve yavaş ilerler, bu nedenle başlangıçta başka hastalıklarla karıştırılma olasılığı yüksektir.
Öksürüğün doğru bir şekilde değerlendirilmesi ve altta yatan nedenlerin belirlenmesi, doğru tanı ve tedavi için önemlidir. Bu nedenle, uzun süreli veya şiddetli öksürüklerde mutlaka bir sağlık profesyoneline başvurulmalıdır.
|
